Speelbord:
Endeavor
Handel en expansie in de achttiende eeuw
Uitgever: White Goblin Games
Jaartal: 2010
Aantal spelers: 3-5
Aangegeven spelduur: 90 min
Aangegeven leeftijd: vanaf 12 jaar
Spelauteurs: Carl de Visser & Jarratt Gray
FORUM-beoordeling: 7,2 / 10 (34 spelers)
Internet-beoordeling: 7,9 / 10 (7 websites)
Bezoekers-beoordeling: nog niet van toepassing
Globale beoordeling: 74 %
Te koop bij Adriaensen Speciaalzaak Gezelschapsspellen:
€ 37,80 (winkelprijs) € 34,00 (jaarledenprijs)
Spelregels:
Spelmateriaal: beperkt taalafhankelijk (namelijk: enkel de begrippen op de kaartjes en een klein tekstje op een bezitskaart inzake afschaffing van de slavernij)
Magister Navis (Lookout Games - 2009)
Endeavor (Z-Man Games - 2009)
In dit strategische bordspel spreiden diverse imperia zich uit over de wereld. Door middel van ontdekkingstochten, kolonisatie en oorlog strijdt elke speler tegen andere imperia om de dominantie van het eigen imperium te beklemtonen. Gebouwen oprichten, steden controleren, de welvaart van het imperium doen opbloeien op het vlak van industrie, cultuur, financiën en politiek, daar is waar het allemaal om draait in dit spel.
Het spel verloopt over 7 spelronden. Bij aanvang van het spel beschikt elke speler over een huis en kent hij enkel Europa en het Middellandse Zeegebied. Tal van handelsfiches worden willekeurig op de aangegeven plaatsen op het speelbord neergelegd. Op elke regio komt bovendien 1 stapel van bezitskaarten te liggen.
De eigen status/ontwikkeling van een speler op het gebied van industrie, cultuur, financiën en politiek wordt per categorie op een scorespoor weergegeven op het eigen speelbordje van elke speler.
De eerste fase van elk van de 7 speelronden, is het verplicht oprichten van één nieuw gebouw. Er zijn precies 7 plaatsen voorzien om een nieuw gebouw op te richten (namelijk: 1 per ronde).
De score op het industriespoor van de betrokken speler geeft aan uit welke gebouwen deze speler mag kiezen. Deze gebouwen hebben alle een interessant voordeel.
In de tweede fase wordt het imperium, overeenkomstig de status van het culturele spoor, met nieuwe mensen bevolkt, die in de haven (op het eigen speelbordje van iedere speler) aankomen.
In de derde fase incasseert iedere speler een salaris, dat bepaald wordt door het financiële spoor. Dit komt erop neer dat - afhankelijk van het statusniveau inzake financiën - een aantal populatieschijfjes (bevolking) van een gebouw naar de haven gaan. Op die manier komen gebouwen vrij, zodat deze gebouwen in de laatste fase opnieuw kunnen geactiveerd worden.
Ten slotte is er nog de vierde en laatste fase, waarin de spelers de keuze hebben uit 7 acties. De acties die een speler ter beschikking staan, worden bepaald door de symbolen op de gebouwen en op de eventuele verworven handelsfiches. De actie mag worden uitgevoerd als een populatiefiche vanuit de haven op het betrokken gebouw geplaatst wordt of als een reeds verworven handelsfiche wordt afgegeven.
Eén van de acties bestaat erin dat een schip van een speler van wal gaat, op weg naar de niet-ontdekte contintenten. De route naar een ander continent wordt voorgesteld door een rij van fiches. Als alle fiches uit deze rij zijn vervangen door populatieschijfjes van spelers, is het betrokken continent ontdekt en mag er ginds gebouwd worden (op voorwaarde dat minstens 1 populatiefiche werd ingezet in de rij van fiches die de overtocht voorstellen; heb je als speler niet meegewerkt, mag je uiteraard nog steeds een populatieschijfje plaatsen naast de rij die de overtocht voorstelt: je zal in dat geval echter geen fiche mogen nemen).
Bovendien ontvangt de speler die de meeste populatiefiches heeft ingezet voor de overtocht naar een bepaald continent, de eerste bezitskaart, zijnde de gouverneurskaart.
Andere acties zijn onder andere:
- het bezetten van steden in regio's die reeds ontdekt zijn (aaneengesloten steden leveren trouwens bijkomend handelsfiches op),
- een door een medespeler bezette stad aanvallen (2 populatiefiches inzetten, 1 om een medespeler te verdrijven, 1 om vervolgens de stad te bezetten),
- een geldschijfje inzetten om een populatieschijfje van één van zijn gebouwen te verplaatsen naar de haven,
- een bezitskaart trekken in een ontdekte regio, mits er voldoende populatieschijfjes van de eigen kleur aanwezig zijn in het gebied. Bezitskaarten verhogen jouw status in één of meer domeinen (industrie, cultuur, financiën, politiek).
Een bepaalde bezitskaart, is de afschaffing van de slavernij. Van zodra deze getrokken wordt, verdwijnen alle bezitskaarten die zijn gemerkt met een ketting als symbool van slavernij.
Nadat alle spelers hebben gepast, brengen zij hun kaarten terug tot de kaartlimiet, die wordt bepaald door de score op het politieke spoor. Bij het reduceren van het aantal kaarten tot de maximale kaartlimiet, is het iedere speler toegelaten om één gouverneurskaart en één slavernijkaart buiten beschouwing te laten.
Een nieuwe ronde begint. Na 7 ronden volgt een puntentelling. De overwinningspunten van iedere speler worden berekend: voor het bezetten van steden, voor verbindingen tussen aangrenzende steden, alsook verschillende scores naargelang de status van een speler in elk van de 4 genoemde domeinen. Verder krijgt een speler nog overwinningspunten voor afgebeelde overwinningssymbolen en per drie resterende populatieschijfjes in de haven. Afgelegde slavernijkaarten (bij het verdwijnen van de slavernij) leveren ten slotte nog negatieve punten op overeenkomstig het aantal afgelegde slavernijkaarten. De winnaar met de meeste punten, wint het spel. Hoe kan het ook anders? ;-)

Endeavor is een strategisch en erg gebalanceerd bordspel. De grote waaier aan tactische keuzes, zorgen voor een boeiend spelverloop. Welke gebouwen je kiest, in welk domein je jouw status verhoogt, en dies meer, worden trouwens mee bepaald door de exacte ligging van diverse fiches die her en der op het speelbord liggen.
De spelregels zijn daarenboven overzichtelijk en duidelijk opgesteld, hetgeen evenwel niet wegneemt dat een aantal belangrijke details absoluut niet uit het oog mogen worden verloren.
Persoonlijk vond ik Endeavor meteen een heel goed spel en deze mening is niet gewijzigd na een aantal keren spelen. Blijkbaar was het enthousiasme bij de FORUM-spelers daarentegen van gemengde aard. Aan jou dus om te oordelen tot welke groep van spelers jij behoort...
Speel ze! ;-)

Overig spelmateriaal:
© Sven Talboom - 12.12.2010